Şeker beyindeki ödül sistemini tetikleyen bir besindir. Şekerin beyinde yarattığı etkiler özellikle beynin ödül yolaklarındaki etkileri pek çok çalışmaya konu olmuştur.
Şeker tüketimi, ödül sisteminin önemli bir parçası olan mezokortikolimbik sistemi madde kullanımındaki gibi aktive eder. Şeker tüketildiğinde vücutta morfin gibi özellik gösteren maddeler olan opioidler ve dopamin salgılanması başlar. Dopamin bir nörotransmitter maddedir ve vücudun kendine ödüllenme sinyalleri vermesini sağlar. Dopamin vücudun kendine ödüllendirme sinyalleri vermesine neden olan bir nörotransmitter maddedir. Vücuda alınan bir besinden ya da vücutta gerçekleşen bir olaydan sonra dopamin salgılandığında kişi kendini daha mutlu hisseder. Dopamin salgılanmasına neden olan olaylar sıklaşmaya başladığında beyin artık bu duruma alışır ve daha az dopamin salgılamaya başlar. Kişinin eskisi kadar mutlu hissedebilmesi için vücuda aldığı besinden daha fazla almalıdır. Bu duruma bağımlılık denir. Şeker bağımlılığı sonucunda baş ağrıları, kilo alımı, hormon dengesizlikleri, kronik hastalıklar, yağ miktarında artış gibi pek çok sıkıntı oluşmaktadır.
Bunların yanı sıra şeker tüketimiyle birlikte artan dopamin, tokluk sinyali için gereken asetilkolin salınımının gecikmesine sebep olur. Tüm bu etkenler göz önünde bulunduğunda şeker bağımlılığı; algılama biçimimizi, duygularımızın işleme sürecini, davranışlarımızı değiştirmeye yol açabilir.
Bu sebeplere dayanarak, şeker tüketiminin azaltılması adına, hem bireysel hem de toplum sağlığına yönelik, devletin ve endüstrinin birlikte hareket ettiği adımlar atılması önem taşımaktadır.
Şeker tüketimini azaltmak sağlıklı bir hayata atılan ilk adım olabilir. Şekerin insan sağlığına verdiği zararlar göz önünde bulundurulduğunda şeker bağımlılığının yaratacağı olumsuz sonuçlar çok açıktır.
Şeker tüketimini azaltmak için;
·         Paketlenmiş besinleri alırken etiketine dikkat edilmelidir. İçeriğindeki şeker miktarına ve cinsine bakılmalıdır.
·         Etiketteki mısır şurubu, yüksek fruktozlu mısır şurubu, invert şeker, meyve konsantresi, şeker tortusu, ham şeker gibi şeyler ilave şeker olduğunun göstergesidir.
·         Etiketinde “ilave şeker içermez” ibaresi olan şeker ilave edilmemiş olanlar tercih edilmelidir.
·         Şekersiz gibi görünen ancak tatlandırıcı eklenmiş içeceklerin, şekerli içeceklerin tüketimi kısıtlanmalıdır.
·         Şekerli tatlılar tüketiliyorsa porsiyon miktarlarına dikkat edilmelidir.
·         Toplam günlük alınan şeker miktarı, günlük enerji gereksiniminin %10’ unu geçmemelidir, hatta bu değer %5’in altına düşürülmelidir.